నందు నాలుగో పెగ్గు కలుపుకుని ఆరామ్‌గా వెనక్కి వాలాడు. తన కథల్లోని “నేటివ్ ఎనర్జీ” గురించి టేబిల్ కవతల కూర్చున్న రామారావు సరైన మాటలు అందని ప్రయాసలో మలబద్ధకం మొహంపెట్టి ఏదో చెబుతుంటే వింటున్నాడు. మధ్య మధ్యలో రామారావు తల మీంచి వెనకాల గోడకి తగిలించి వున్న టీవీలో క్రికెట్ మేచ్ వైపూ ఓ లుక్కేస్తున్నాడు. ఎదుట ఓ మనిషి కూర్చుని తన కథల గురించి అంత లోతుగా విశ్లేషిస్తున్నా ఏం పట్టనంత అతీతుడేం కాదు నందు. కానీ అతనికి రామారావు మాట్లాడుతున్నది ఒక్కోసారి ఏం అర్థం కాక ధ్యాస నిలవటం లేదు.
“నీ ఊరూ, నీ జనం, వాళ్ల ఎసెన్సూ... వీటన్నింటినీ... పదేళ్లుగా నువ్వుంటున్న ఈ నగరం నీకిచ్చిన... నీకు చేసిన... పరాయీకరణ అనే గాయంలోంచి, ఆ బాధలోంచి కొత్తగా చూడగలుగుతున్నావ్. అక్కడే నీకు కనెక్టవుతున్నారు పాఠకులు. కానీ నీ కథల్లో ఉన్న ప్రధానమైనటువంటి సమస్య ఏమిటంటే, నువ్వు చెబుతున్న కథల్నీ, ఆ కథల్లో పాత్రల్నీ అలా నడుచుకునేలా చేస్తున్న అంతఃసూత్రాన్ని నువ్వు పట్టుకోలేకపోతున్నావు. You are missing out on the bigger picture. For example, మొన్న ‘జ్యోతి’లో వచ్చిన కథేమిటది....?”
రామారావు గాల్లో వేళ్ళు రుద్దుకోవటం చూసి నందు కథ పేరు అందించాడు. ఈ సారి శ్రద్ధగా విందామని బల్ల మీదకు వాలాడు.
“ఆ... అదే. ఆ కథ, it’s good, it’s good... కథలో conflictని బాగా ప్రెజెంట్ చేశావు. కానీ నేరేటర్ అన్నయ్యకీ, అతని తండ్రికీ మధ్య ఉన్న ఘర్షణని సింపుల్‌గా అదేదో వొట్టి జెనరేషన్ గాప్ అన్నట్టు తేల్చేసుకుంటూ పోయావు. అలా ఎందుకు జరిగిందంటే- నీకు సరళీకృత ఆర్థిక విధానాల ప్రభావం, సమాజపు కుదుళ్ళలోకంటా మార్కెట్ చొరబాటు, ఫలితంగా మానవ సంబంధాల మధ్య పరాయీకరణ... వీటన్నింటి పట్లా అవగాహన లేకపోవటం వల్ల. అది ఉండుంటే ఆ తండ్రీ కొడుకుల మధ్య సంఘర్షణకి a whole new dimension తెచ్చి పెట్టగలిగి ఉండేవాడివి. మార్కెట్ అనేది ఎప్పుడూ ఊరకే దాని పని అది చేసుకుంటూ ఊరుకోదు. Mind You! అది సకల మానవ వ్యవస్థల్లోకీ... కుటుంబాల మధ్యకీ, వ్యక్తుల మధ్యకీ చొరబడుతుంది. దానిపై నీకు సరైన అవగాహన లేకపోవటం వల్ల... ఏవో చుట్టుతిరుగుళ్లు తిరుగుతూ ఏవేవో రాసుకుంటూ పోయావు. పెరట్లో వేపచెట్టు మీద ఏకంగా రెండు మూడు పేరాలటయ్యా! మీ ఊళ్లో మంగలాయన గొడవా, ఆయన షాపులో సినిమా పోస్టర్ల గొడవా... ఇవన్నీ కథకి ఏం ఏడ్ చేశాయి?”
“అట్లేం లేద్సార్. అయన్నేం బల్మీట్కి తెచ్చిపెట్టినయ్ గావు. రాశేటప్పుడు యాదికొస్తే మంచిగ అనిపించి రాషిన అంతే.”
“రాయొద్దని అనటం లేదు నందూ. Try to understand me. ఒక పర్పస్ ఉండాలి. ఒక bigger perspective ఉండాలి. ఉదాహరణకి, ఆ మంగలి షాపులో సినిమా పోస్టర్లని నీ కథ ఏ కాలంలో జరుగుతుందో సూచించటానికి వాడుకుని, అక్కడితో వదిలేయచ్చు. మీ స్కూలు దగ్గర చెప్పులు కుట్టే ఆయన గురించి ఒక స్కెచ్ లాగా రాసి వదిలేశావు. అలాకాకుండా తర్వాతి కాలంలో ఊళ్లల్లో కూడా పెద్ద పెద్ద చెప్పుల షోరూంస్ వచ్చేసాకా ఆయన ఏమయ్యాడో చెప్పుండాల్సింది. నిచ్చెన మెట్ల కుల...”
“గాయన ఇప్పుడు అట్లే ఉన్నడు సార్. మంగలాయ్న మాత్రం షాపును మస్తు మాడ్రన్‌గ జేషిండు...”
“నో.. నో... That’s no the point. I’m just saying these are the possibilities. నువ్వు చెప్తున్నది ఒకానొక ఐసొలేటెడ్ రియాలిటీ. మనక్కావాల్సింది రిప్రెజెంటిటివ్ రియాలిటీ. నీ కథలో ప్రతీ పాత్ర, ప్రతీ సంఘటనా ఏదీ రాండమ్‌గా ఉండకూడదు. ఒక విస్తృతమైన సామాజిక వాస్తవానికి ప్రాతినిధ్యం వహించాలి. అందుకోసం కొన్ని మినహాయింపుల్ని పక్కన పెట్టేయాలి.”
“గట్లంటే నా లైఫ్ మొత్తం ‘మినహాయింపు’లెక్కనే ఏడ్శింది సార్. మా బాపు బా నిదానము మనిషి ఉంటుండె...”
“Then you have to transcend your reality అబ్బా! నిన్ను మినహాయించే పరిస్థితుల్ని దాటుకుని ముందుకొచ్చేయాలి. నీ కాన్షస్‌నెస్‌ని... you have to plug it into social reality. సమాజానికి ఎవరూ ప్రత్యేకం కాదు నందూ. ఇప్పుడు మీ నాన్న మనస్తత్వమే తీసుకో... అది అట్లా ఎలా రూపొందింది. ఏ సామాజిక చలన సూత్రాలు, ఏ చారిత్రక శక్తులు ఆయన్నీ ఆయన జీవిత గతినీ ఆవిధంగా మలిచాయి...”
“ప్లానింగ్ సరిగ లేకుండె సార్ ఆయ్నెకు. కాపాయం జేసుడన్న కాన్సెప్టే లేదు. మాకు పానం బాగలేకున్నా, ఇంట్ల ఏదన్నా ఫంక్షన్ గిట్టయినా బైటి నుంచి పైసల్దెచ్చి అప్పటికి పని ఐపోయేటట్టు చూస్తుండె. ఆ రిటైర్మెంట్ డబ్బుల్తోటి అక్క పెళ్ళేమో జేసిండు ఇగంతే. పుర్సత్‌గ కాళ్లు చాపుకుని కూర్సుండు. మనిషి మంచోడు, గదేమంటలే గానీ... మాకు కట్టుకోండ్ర కొడకల్లారా అని మిత్తిలు తప్ప గాయన మిగిల్సిందైతే ఏం లేదు.”
రామారావు తాను ఇందాక చేసిన సైద్ధాంతిక విశ్లేషణనని ఇప్పుడు నందు చెప్పిన పరిస్థితికి అన్వయించాలని చూసాడు. కానీ, నందు కన్న ఒక పెగ్గు వెనకే ఉన్నా, అప్పుడే ఆలోచనలు అరాచకంగా ఒకటి అటంటే ఒకటి ఇటన్నట్టు పోతున్నాయి. సమన్వయించలేక, తోచిన వెంటనే తుర్రుమంటున్న ఆలోచనల కొసల్ని అందుకుని దగ్గరగా తెచ్చి ముడివేయలేక, ఊరికే మొహం నిండా సానుభూతిని ఒక కవళికగా మాత్రమే పులుముకుని “మానవ జన్మంబిది...” అన్నట్టు బుర్రాడిస్తున్నాడు.
“సార్, గిట్ల అడుగుతున్ననని ఏమన్కోవద్దు. మీరిప్పుడు జెప్పిన్రు గదా, గివన్నీ మెన్షన్ జేస్కుంట ఓ మంచి వ్యాసం రాస్తే ఎట్లుంటదంటరు?”
ఈ ఒక్క ముక్కతో రామారావు ఒంట్లోని రాజమండ్రి రక్తంలోకి పేరూ పరపతి లెక్కలన్నీ రెక్కలల్లార్చుకుంటూ వచ్చి వాలాయి. “రాద్దాం రాద్దాం” అన్నాడు గుంభనంగా, గ్లాసు వంక చూసుకుంటూ నవ్వుతూ.
“లే సార్... మీర్రాయాలె. నాకు నమస్తే తెలంగానం ఎడిటోరియల్ల ఒకాయన గీ మద్దెల్నే పరిచయమైండు. మన కతలు నచ్చినయాయినెకు. మీర్రాయుండి సాలు, నేనెట్లన్న పబ్లిష్ చేపిస్త. ఎవ్వల్ విశ్లేషించకుంట మనమిట్ల ఊకె ఎన్ని రాసిన వేస్టు సర్. ఆ వేణుగోపాల్ మొన్న కథ సంకలనం మీద సమీక్ష రాశిండు సూశిర్రా? నా కథ గురించి ఏమన్నడో ఎర్కెనా? శైలి వస్తువుకు మింగేషిందట. జనాకర్షణ ధోరణి కనిపిస్తుందట (జనాలకి చీదర దొబ్బాల్నో ఏందో మరి), హేతువాద మూలాల్ని విడిచి సాము జేశ్న కథనమట. ఇంకేం రాశిండనుకుర్రు? ‘తాము ఎటువైపు నిలబడ్డామన్న అంశంపై స్పష్టత లేని రచయితల్ని ప్రోత్సహించకుండుంటె గదే తెలుగు సాహిత్యానికి సంపాదకులు చేషే మేల’ట. ఓ ఇంక ఎట్లంటె అట్ల ఒర్రిండు. ఆని బాధంత ఎందుకో చెబుత ఇనుర్రి. మొన్న వెంకట కృష్ణ ఇంటికి పోతే ఆయనక్కడ్నే ఉన్నడు. గాయనే గుర్తుపట్టి ‘మిత్రమా మంచిగున్నవా’ అనుకుంటా భుజం మీద గిట్ల చేయేషి ‘నీ కథలూ’ అంటూ మంచిగనే ఏదో చెప్పబట్టిండు. ఆయనెవరో నేను గుర్తువట్టలే. ఐనా అంత సోపతి చూపిస్తున్నడు లెమ్మని ఆయనెవరో నాకు ఎరుకైనట్టే ఏక్ట్ జేస్తున్న. ఆయన్ను నాకు పరిచయం జేసిన బద్మాష్ గాడు గమ్మునుండక ‘సారెవరో తెలుసు కద’ అని అడిగిండు గాయన ముంగట్నే. ఇంకేమంటము. బర్రెలెక్క తల అడ్డంగ ఊపినం. గాయ్నె ఎంటనే ముఖం చిన్నగ వెట్టుకున్నడు. తర్వాతిక నా వైపు చూసి మాట్లాడుడు బంజేశిండు. పోయేటప్పుడు విష్ జేశిన ‘పోతున్నా సార్’ అనుకుంట. ‘ఆ మంచిది’ అని ఏందో ఆయనింట్ల పన్జేయనీకి వచ్చినోనికి చెప్పినట్టు చెప్పిండు. అరే ఏందిర బయ్ గిట్లయింది అని గప్పుడే అనుకున్న. ఇంగ చాన్సు రాంగనే ఏదంటె అది రాసి గబ్బుపట్టిచ్చిండు.”
“మీ తెలంగాణ మేధావే కదయ్యా,” అన్నాడు రామారావు నవ్వుతూ. తెలంగాణవాడూ తెలంగాణవాడూ కొట్టుకుని ఆంధ్రావాడి దగ్గరకు తగూకొస్తే నవ్వినవాడి నవ్వులా ఉందా నవ్వు.
“నా బొచ్చెల తెలంగాణ, యాడుంది సార్. గా అలాయ్ బలాయ్‌లన్నీ ఉజ్జమంతోటే ఇడ్శిపెట్టినరు. ఇంగ ఇప్పుడంత ఎవ్వలన్న పైకెళ్తున్నరనిపిస్తే ఆని ఎంబటపడి కాళ్లు పట్కొని గుంజుడే మిగిలింది. కొట్కు సస్తుర్రు కొడుకులు.”
“అలా అనొద్దు నందూ. మా వాళ్లతో పోలిస్తే మీ వాళ్లు చాలా బెటర్. నేటివ్ హానెస్టీ ఉంటుంది మీ దగ్గర,” అన్నాడు రామారావు. ఇప్పుడంటే అలా అన్నాడు కానీ, ఎపుడన్నా ఏ ఆటోవాడన్నా, “ఏమన్న! గీడదాక గీడదాక అన్చెప్పి సీదా పటాన్‌చెరు తొల్కబోయేట్టున్నావ్, దిగు ఈడ,” అన్నప్పుడో, ఏ కూరగాయలవాడో “ఏంది పది రూపాయలూ? ఎందుకు సార్ ఉట్టిగనే ఇస్త తీస్కపోరాదు? జరుగు సార్.. సైడుకి జరుగు,” అన్నప్పుడో, ఎన్నోసార్లు లోపల్లోపలే “ఏనిమల్స్!” అని గొణుక్కున్నాడు.
నందు “ఏమో సార్, ఏం హానెస్టీనో ఏం పాడో,” అనుకుంటూ మందు తెచ్చిన దిగులుతో మిగిలిన ద్రవంలోకి చూస్తూ గ్లాసు తిప్పుతున్నాడు.
రామారావు అతని వైపు మందు తెచ్చిన వాత్సల్యంతో చూస్తున్నాడు. “అన్‌కట్ డైమండ్” అన్న పదం మళ్లీ మెదిలింది అతని మనసులో. అతనీ మధ్య సాహిత్య విమర్శకుడి హోదాలో ఇలాంటి అన్‌కట్ డైమండ్స్ కోసం వెతుకుతున్నాడు. వెతకటం మొదలుపెట్టగానే నందు చప్పున తగిలాడు. ఈ ఏడాది వచ్చిన మంచి కథలతో ఒక సంకలనం తెస్తున్నవాళ్లు ముందుమాట రాయమంటే ఆ పని మీద సంకలనంలోని కథలు చదువుతూ నందూ కథ కూడా చదివాడు. ఏదో “నేటివ్ ఎనర్జీ” కనిపించింది. నందు రాసిన ఇంకొన్ని కథల్ని సంపాయించి చదివాడు. “అన్‌కట్ డైమండ్” అనుకున్నాడు. కానీ కథల్లో కొంత అయోమయం కనిపించింది. “ఇటీవలి సామాజిక ఆర్థిక పరిమాణాల ఫలితంగా తెలుగు సమాజంలో వర్గేతర మార్గాల్లో దారితప్పుతున్న తరంలో కథలు రాస్తున్నాడు కాబట్టి ఆ అయోమయం” అని తీర్మానించుకున్నాడు. దిశానిర్దేశం లేకపోవటం వల్ల కలిగిన దృక్పథ రాహిత్యాన్ని చప్పున పసిగట్టాడు. రామారావుకి యాభయ్యోపడిలోకి వచ్చాకా ఈ “దిశానిర్దేశం” అనే పదం కూడా ఎక్కువగా మనసులో మెదులుతోంది.
“కనీ సీరియస్గా ఆలోచించుర్రి సార్ వ్యాసం గురించి. నన్ను ఊ.. ఎత్తుకుంట రాయమని అంటలే. ఏమన్న అనేదుంటే అనుర్రి. కనీ.. మాటలు తిట్టేటియి రెండుంటే, మెచ్చుకునేటియి నాలుగుండాలె. అట్ల బాలెన్స్ జేసుకుంట మీరే రాయగల్రు సార్. సాహిత్యం లోకమంత ‘అరె.. ఎవడ్రబై ఈడు మెంటలెక్కిస్తుండు, అని ఎన్కకు దిరిగి సూడాలె....”
నందు ఈ మాటలు అంటుంటే ఒక వెస్ట్రన్ కంట్రీ బార్ లోకి స్ప్రింగ్ డోర్స్ తోసుకుంటూ కౌబాయ్ గెటప్పులో హేట్ అంచుల కింద నుంచీ చూస్తూ నడిచొస్తున్న నందు ఊహల్లోకి వచ్చాడు రామారావుకి. టేబిల్ మీద చరుస్తూ వెకిలిగా నవ్వాడు. “సాహిత్యంలో నీ గ్రాండ్ ఎంట్రీకి హార్మోనికా వాయించాలన్నమాట....”
“గట్లనే అనుకోర్రి. ఇందాక స్టేజి మీద మాట్లాడిర్రు సూడు. గట్లాంటి మాటలన్ని పడాల వ్యాసంలో. భలే మాట్లాడిర్రు సార్.”
రామారావుకి సుందరయ్య విజ్ఞాన కేంద్రంలో కాసేపటి క్రితం జరిగిన బుక్ ఫంక్షన్లో తన ప్రసంగం గుర్తొచ్చింది. ముందు వరస కుర్చీల్లో కూర్చున్న శ్రోతల ముఖాలు ఇంకా కళ్ళముందే ఆడుతున్నట్టున్నాయి. వాళ్ళ చప్పట్లు చెవుల్లో వినిపించాయి. లాల్చీ జేబులో ఉపన్యాసం తాలూకు పాయింట్లు రాసి పెట్టుకున్న కాయితాన్ని ఇంకోసారి చూసుకోవాలనిపించింది. జేబులో చేయిపెట్టబోయాడు.
“సార్, గట్ల జేయొద్దు. ఫస్ట్ టైం నా కతల గురించి రెండు ముక్కలైన మంచిగ రాశిర్రు మీరు. ఈ ట్రీట్ నాది...” అన్నాడు నందు.
రామారావు, “సర్లే, ఈసారిక్కానీ,” అని జేబులోంచి చేయి తీసేసాడు.
ఈసారి రామారావు నందు మీద వ్యాసం గురించి ఆలోచించటానికి సిద్ధపడ్డాడు. నందు నిజంగానే తెలంగాణ సాహిత్యంలో ఒక కొత్త గొంతు. ఉద్యమం తర్వాత కథలు రాస్తున్న తరంవాడు. తనే ఒక ఆగమన ప్రకటన లాంటి సాధికారిక వ్యాసం రాస్తే? మందెక్కిన మెదడు కల్లోలంగా అన్నింటినీ గోరంతలు కొండంతలుగా చేసి చూపెడుతోంది. మామూలు స్ఫురణలు కూడా గొప్ప సాక్షాత్కారాల్లాగా తోచడం మొదలుపెట్టాయి. ఎందుకు తానీ ఉభయ తెలుగు రాష్ట్రాల పాలిట ఒక విస్సారియన్ బెలింస్కీనై ఒక దాస్తోయెవ్‌స్కీని పరిచయం చేయకూడదు. కానీ ఈ నందు కథల్లోనివి మరీ కులాసా, తీరుబడి లోకాలు. పోనీ గోర్కీ అందామా అంటే ఆ పేరుని నామినికి వాడేసారు. అయినా నామిని ఆంధ్రా కదా... పాపం తెలంగాణకీ ఓ గోర్కీ అక్కర్లేదా....
ఇంతలో కునుకుతూ ఊగిన మనిషికి పడిపోతున్న భ్రమతో మెలకువ వచ్చినట్టు మందు మత్తులో మునుగుతోన్న రామారావు మెదడు క్షణమాత్రం వాస్తవ తలంపైకి తేలింది. అసలు ఆ స్థాయి వ్యాసానికి నందు మున్ముందు తూగలేకపోతేనో.. అన్న అనుమానం వచ్చింది. కానీ కాబోయే తెలంగాణ మహాకథకుడికి తొలి బాకా ఊదేవాడు మళ్ళీ ఒక ఆంధ్రావాడే కావటమన్న ముచ్చటైన ఊహ నిలవనీయలేదు. నందు కూడా స్కీమ్ ఆఫ్ థింగ్స్ నుంచి జారిపోయాడు. నందూ కాకపోతే ఇంకో తెలంగాణ కథకుడు... అలాంటి వ్యాసం మాత్రం రాయాలనుకున్నాడు.
నందు “ఇగో తమ్మీ, బిల్ తీస్కరా,” అని పిలిచాడు. అక్కడ ఓ స్తంభానికి జారబడి చేతులు కట్టుకుని గోళ్ళు కొరుక్కుంటున్న ఒక కుర్రాడు అయిష్టంగా అన్నట్టు ముందుకు కదిలాడు.
ఏ టేబిల్ దగ్గర ఆ టేబిల్‌దే ప్రపంచమన్నట్టు ఉంది బార్. ఆ అబ్బాయి బిల్ తెచ్చి పెట్టాడు. ఎంగిలి ప్లేట్లూ, ఖాళీ గ్లాసుల మధ్య.
నందు పైసలు లెక్కపెడుతుంటే రామారావు ఆ అబ్బాయి వంక చూస్తున్నాడు. “ఏం చదువుతున్నావమ్మా,” అన్నాడు.
నీకెందుకన్నట్టు ముఖం పెట్టి, “డిగ్రీ జేషిన,” అన్నాడు ఆ అబ్బాయి.
“మరి ఇక్కడేం చేస్తున్నావయ్యా, ఇంకా చదువుకోకుండా?”
నందుకి ఈ సంభాషణ ఇబ్బందిగా అనిపించి పైసలు వెంటనే లెక్కపెట్టి ఆ అబ్బాయికి ఇచ్చేశాడు.
ఆ అబ్బాయి ఇలాంటి టేబిల్స్ ఎన్నో చూసి వున్నాడు కాబట్టి సమాధానం ఇవ్వకుండా డబ్బు లెక్కపెట్టుకున్నాడు.
నందు, “ఛేంజ్ ఉంచుకో,” అన్నాడు.
“మీ నాయన ఏం చేస్తాడు,” మళ్ళీ అడిగాడు రామారావు.
ఆ అబ్బాయి టిప్పు ఎంతో లెక్క చూసిన ప్రసన్నతతో, “ఎందుకడుగుతుర్రు సార్,” అన్నాడు నవ్వుతూ.
“తెలుసుకుందామనీ. మీరు ఒక తరం అయ్యా. ప్రపంచాన్ని ముందుకు తీసుకుపోవాల్సిన తరం. ఇలా వెనక మిగిలిపోయినవాళ్ళకి మందు పోయాల్సిన తరం కాదు. ఎవ్రీ ఒన్ ఆఫ్ యూ హేవ్ ఎ పొటెన్షియల్,” అన్నాడు.
నందు ఆ అబ్బాయి వంక చూస్తున్నాడు. ఆ అబ్బాయి తన కన్నా బహుశా ఒక పదేళ్ళు చిన్నవాడు. పదేళ్ళ క్రితం నందు ఒక పెద్ద స్టీల్ సామాన్ల షాపులో పని చేశాడు. అపుడు రామారావు లాంటి కస్టమర్లని కౌంటర్కి అటువైపు నుంచి డీల్ చేసిన అనుభవం ఉంది. ఇపుడు రామారావు గురించి ఈ అబ్బాయి ఏమనుకుంటూ ఉంటాడో నందుకి తెలుసు.
“సార్ పదండి, టైమైతుంది,” అంటూ లేచి, “మంచిది తమ్మీ,” అన్నాడు ఆ అబ్బాయిని ఇక వెళ్ళమన్నట్టు.
టేబిల్స్ దాటి బయటకు వచ్చాకా రామారావు నందు భుజం మీద ఆసరాగా చేయి వేశాడు. ఇద్దరూ చీకటి గుయ్యారంలా ఉన్న మెట్లు దిగుతున్నారు.
“నాకు వీళ్ళని చూస్తే చాలా జాలిగా ఉంటుందయ్యా. వీళ్ళంటే ఇలా బార్లలో పని చేసేవాళ్ళని కాదు. ఈ దేశంలో అసంఘటితంగా ఉన్న ఈ పీడిత వర్గ సభ్యుల్ని ఎవర్ని చూసినా సరే, నాకు వాళ్ళ గురించి తెలుసుకోవాలని ఉంటుంది. వాళ్ల జీవితాలేంటీ, చుట్టూ నెలకొన్న ఆర్థిక సామాజిక పరిస్థితులేంటీ, ఆ ప్రభావాల్ని వాళ్ళు ఏమేరకు గ్రహించగలుగుతున్నారూ... ఇవన్నీ మాట్లాడించి రాబట్టాలని ఉంటుంది. అణచివేత నుండి సహజంగా రగలాల్సిన వర్గస్పృహ వీళ్ళల్లో ఏ చీకటి మూలల్లో ఆక్సిజన్ అందకపోవటం వల్ల అలా రాజుకోకుండా నివురుగప్పి ఉండిపోయిందో, ఎందుకు వీళ్ళిలా అన్నీ ఒప్పుకుని ఒక resigned state లోకి వెళిపోతారో కనుక్కోవాలని ఉంటుంది. I want to know the pulse of history. నిజానికి ఇదంతా ఒక కథారచయితగా నువ్వు, అంటే ఐ మీన్ నీలాంటివాళ్ళు చేయాల్సిన పని. You have to tap into their lives with your pen boss! వీళ్ళందర్నీ కలిపికుడుతున్న దారం, వీళ్లు గ్రహించని ఉమ్మడి వర్గ పునాది... దాన్ని నువ్వు పట్టుకోవాలయ్యా... మనం ఆ స్థానంలో ఉన్నాం, ఆ స్థాయిలో ఉన్నాం... సాహితీకారులుగా... మనం వీళ్ళని నడిపించాలి ముందుండి, ఆ బాధ్యత మన మీద ఉంది... Because we are the chosen ones, we are the core of this species...”
మెట్టు దిగుతున్నప్పుడల్లా భుజం మీద నొక్కినట్టు పడుతున్న రామారావు బరువుని ఫీలవుతూ, అతని మాటల్ని అర్థం చేసుకోవటానికి ప్రయత్నించాడు నందు. తర్వాత రామారావుని గుమ్మం దగ్గర వదిలి బండి తేవటానికి పార్కింగ్ సెల్లార్లోకి వెళ్ళినప్పుడూ ఇవే ఆలోచనలు. తన జీవితం గురించీ, తన చుట్టూ “నెలకొన్న ఆర్థిక సామాజిక పరిస్థితుల” గురించీ, తన మీద “వాటి ప్రభావం” గురించీ ఆలోచించటానికి ప్రయత్నించాడు. ఎందుకో కొన్ని దృశ్యాలూ, మనుషులూ, సన్నివేశాలూ-- తన తక్షణ జీవితంతో సంబంధం ఉన్నాయని అనిపించేవి-- చప్పున గుర్తొచ్చాయి. తను ప్రస్తుతం సేల్స్ ఎగ్జిక్యూటివ్గా పని చేస్తున్న కార్ల కంపెనీలో ఇవాళ మధ్యాహ్నం కొలీగ్స్‌తో చేసిన లంచ్ గుర్తొచ్చింది. అకౌంట్స్ అసిస్టెంట్ వెంకట్రావు వాళ్ళ బావ కోసం ఒక సెకండ్ హాండ్ కారు పక్కకు తీసి ఉంచమని రిక్వెస్ట్ చేసాడు. వాళ్ళ బావకి ఆంధ్రాలో ఏదో ఊళ్ళో రెండు సెల్ రిపేరు షాపులున్నాయి. నందూ, వెంకట్రావూ కలిసి ఆ తర్వాత లంచ్ చేస్తూ తెలంగాణ, ఆంధ్ర పల్లెటూళ్ళ గురించి మాట్లాడుకున్నారు. వెంకట్రావు వచ్చే వారం తన ఊళ్ళో అమ్మోరి సంబరం బాగా జరుగుతుందనీ, తనతో పాటు రమ్మనీ పిలిచాడు. ఎలాగూ బావకి కారు ఇవ్వటానికి వెళ్తాడు కాబట్టి అదే కార్లో తనతో వచ్చేయమన్నాడు. అలాగే మొన్న వారం చందనతో కలిసి సిద్దిపేట దగ్గర పెళ్ళికి వెళ్ళినప్పటి సంగతులు కొన్ని గుర్తుకువచ్చాయి. కృష్ణగాడితో చెట్టుకింద మాట్లాడుతుంటే గదిలోకి గబగబా నడిచివెళ్తున్న చందన ముఖం చూసి ఏదో అయిందని అర్థమై ఆమె వెనకే గదిలోకి నడిచి వెళ్ళాడు. పుస్తెల తాడు గురించి వదినె ఏదో అన్నదని చందన తనను పట్టుకుని ఏడ్చింది, ఓదార్చాక తన అసమర్థతనే ఎత్తి చూపి తిట్టింది. నందుకి తన అక్క కూడా గుర్తొచ్చింది. గల్ఫ్కి వెళ్ళిన బావ తిరిగిరాకుండా అక్కడ వేరే అమ్మాయిని తగులుకొని అక్కని విడాకులియ్యమని ఏడిపించటం, ఇక్కడ అక్కేమో పిల్లాడి ఫీజు కోసం స్కూలు వాళ్ళతో గొడవపడటం, ఒక్కసారి తనను వచ్చి ప్రిన్సిపాల్‌తో మాట్లాడమనటం... ఇవన్నీ గుర్తొచ్చాయి. అలాగే అస్తమానం ఎడం చెయ్యెత్తి చంకలో గోక్కునే ఇంటి ఓనరూ, కామన్ బాత్రూంని రోజిడిచి రోజు చందనే కడగాలని షరతు పెట్టిన బొల్లి ముఖం ఓనరమ్మ, “మీరు జిమ్ చేస్తారా” అనడిగి నరాల్ని జివ్వుమనిపించిన ఫ్రంటాఫీస్ మల్లికా మేడమ్, ఐదేళ్ళుగా పిల్లల్లేక సెమన్ అనాలసిస్ కోసం ఇంట్లో ఎవరికీ తెలీకుండా సిటీకొచ్చిన ఫ్రెండ్ మల్లేష్ గాడు, వాడు చెప్పాపెట్టకుండా ఊరొదిలి ఎందుకొచ్చాడని ఫోన్లో కంగారుపడిన వాళ్ళ నాయన, ఊళ్ళో కొత్తగా పెట్టిన జ్యూస్ సెంటరు అన్‌సీజన్లో కూడా బానే నడుస్తోందని ఆయన పడ్డ సంతోషం... ఇలా కాలంలో చేరువైన, మనసుకు దగ్గరైన కొన్ని దృశ్యాలు నందు మనసులో కలగాపులగంగా తిరిగాయి. వీటన్నింటినీ రామారావు చెబుతున్న మాటలతో అన్వయించటానికి ప్రయత్నించాడు. కథలుగా రాయదగ్గ మనుషులనిపించే వీరందరినీ, కథలుగా రాయదగ్గ విషయాలనిపించే వీటన్నింటినీ కలిపే అంతస్సూత్రం ఒకటి వుంటుందా, నిజంగా, రామారావు అంటున్నట్టు? ఈ మనుషుల్లోనూ, విషయాల్లోనూ తను చూసే వింత అందాన్నీ, కళ్ళుచెదరగొట్టే వైవిధ్యాన్నీ దేన్నీ మినహాయించకుండా కలుపుకునే అంతస్సూత్రం... అదేంటో తెలుసుకుంటే జీవితం మీదా సాహిత్యం మీదా అవగాహన పెరుగుతుందా, చీకటి గదిలో కరెంటు వచ్చినట్టు అయోమయాలన్నీ విశదమైపోతాయా? జీవితం ముందు ప్రశ్నార్థకం మొహం వేసుకుని నిలబడకుండా అన్ని విషయాల్నీ, లోతుపాతులతో సహా, వ్యాఖ్యానించగలడా?
కానీ ఇలా జీవితాన్ని సాక్ష్యంగా తెచ్చి నిలబెట్టేసరికి రామారావు వాడిన బరువైన మాటలన్నీ డొల్లగా, ఊరకే నోటితో చేసిన చప్పుళ్ళలాగా అనిపించాయి. అతను చరిత్ర అంటున్న దానితో సంబంధం లేని, ఒకవేళ ఏ కాస్తో సంబంధమున్నా దానికి అతీతంగా ఇదీ అని చెప్పలేని సొంత చైతన్యమేదో తొణికిసలాడే ప్రపంచమే నందుకి తన చుట్టూ పట్టించుకోదగిందిగా, రాయదగిందిగా అనిపించింది. రామారావు కూడా ఆ ప్రపంచంలో ఒకానొక లక్కపిడతలాంటి ముచ్చటైన భాగంలా అనిపించాడే తప్ప, ఆ ప్రపంచాన్ని వ్యాఖ్యానించగలిగే దేన్నో లోపల దాచుకున్న గంభీరమైన మనిషిలాగేం కనిపించలేదు. కానీ రచయితగా పేరు తెచ్చుకోవాలంటే మాత్రం రామారావు మాటల్లో వినిపించే విషయాల గురించి తెలుసుకోవటం ముఖ్యమని అనిపించింది.
నందు బండి పైకి తెచ్చేసరికి రామారావు ఫోనులో మాట్లాడుతున్నాడు. “అంతా డ్రా చేసేయకు తల్లీ! నెక్స్ట్ మంత్ మమ్మీ శాలరీ రాగానే నీకెందుకు నేను తీసికెళ్తాగా. రేయ్ నానా...” అంటున్నాడు. నందు ఆ మాటలు వింటూ-- ఖరీదైన బట్టల షాపులోనో, ఫాన్సీ హేండ్ బేగుల షాపులోనో ఫ్రెండ్స్ నుంచి కాస్త పక్కగా వచ్చి తండ్రితో ఫోన్ మాట్లాడుతున్న ఒక జీన్స్ ఫాంట్ అమ్మాయిని ఊహించుకున్నాడు. ఈ కనిపించే ముసలాడికి చేరువగా, అన్నీ పంచుకునే అలాంటి మార్దవమైన ఆడ ప్రపంచం ఒకటి ఉందంటే ఇతనిపై ఎందుకో ఒక గౌరవం కలిగింది. రామారావు ముఖాన్ని బట్టి ఆ అమ్మాయి రూపాన్ని ఊహించే ప్రయత్నం చేశాడు. ఆ అమ్మాయి ఎపుడైనా తనకు పరిచయం అవుతుందా అని ఊహించాడు. పెళ్ళవక ముందు మావయ్య కన్నుగప్పి తనతో కరీంనగర్‌కి సినిమాలకు వచ్చిన చందన గుర్తొచ్చింది.
రామారావు ఫోన్ ఆపి వచ్చి బండెక్కాడు. వాళ్ళ అమ్మాయి గురించి మురిపెంగా ఏదో చెబుతున్నాడు. నందూ అది వింటూ బైక్ని పార్కింగ్ సెల్లార్ లోంచి వేగంగా రోడ్డు మీదకు తెచ్చాడు. అప్పుడే వాళ్ళని దాటిన ఆటో ఉన్నట్టుండి ఆగితే నందు బ్రేక్ వేయటం వేశాడు, కానీ బైక్ వెళ్ళి ఆటో వెనక గట్టిగా గుద్దింది. ఆటో చక్రం కొద్దిగా పైకి లేచి కిందపడింది. వాలిపోతున్న బైక్ని నందు కాళ్ళతో కష్టం మీద ఆపాడు, రామారావు గెంతి పక్కన నిలబడ్డాడు.
ఆటోవాడు అట్నుంచి దిగి వచ్చి ఆటో వెనక భాగం చూసుకున్నాడు. లైట్ చితికిపోయి, అక్కడ కొంచెం సొట్టపడింది.
“అరె ఔలాగా కళ్ళు దొబ్బినయ్యా రా! తాగి నడుపుతున్నవా బండి?”
నందు సారీ చెప్పబోయినవాడే ఈ మాటలు విని మనసు మార్చుకున్నాడు. “నిన్నెవడు బే సడెన్‌గా ఆపమంది. వెనక బళ్ళొస్తే చూస్కోవా?” అన్నాడు.
బార్లో తాగుదామని వచ్చినవాళ్ళు కావచ్చు, ఇద్దరు ఆటో వెనక నుంచి దిగి గొడవ చూస్తున్నారు.
“అరె లంజొడ్కా... ఎన్కలంత సొట్టవడేటట్టు గుద్ది మళ్ళీ ఏందిర ఎగస్ట్రాలు మాట్లాడుతున్నవ్,” అంటూ ముందుకొచ్చాడు ఆటోవాడు. ముందుకొచ్చి అప్పుడే నందు బండి పైకి లేపి కిక్ కొట్టబోతుంటే దాని కీ ఆఫ్ చేసాడు.
నందు ఆటోవాడ్ని దెబ్బలాటలో గెలవగలనా లేదా అని చూస్తూ, సీరియస్గా “చెయ్ తియ్ రా,” అన్నాడు.
ఆటోవాడు తాళం కీహోల్ లోంచి బయటికి లాగనే లాగాడు.
నందు ధడేల్మని స్టాండ్ వేసి అతని మీదకు వెళ్ళబోతోంటే, రామారావు చప్పున మధ్యలోకి వచ్చి కలగచేసుకున్నాడు. ఆటోలో దిగిన ఇద్దరూ కూడా మధ్యలోకి వచ్చారు.
రామారావు “నువ్వాగు నందు!” అని గట్టిగా అరిచి, ఆటోవాడి వైపు వెళ్ళి భుజం మీద చనువుగా చేయి వేసి అటు తిప్పబోయాడు, “మిత్రమా,” అంటూ.
ఆటోవాడు అటు తిరగలేదు సరికదా, చేయి విదిలించుకుని రామారావు దవడ మీద ఠాప్ మని కొట్టాడు. అసలే తాగివుంటంవల్ల రామారావుకి బాలెన్స్ బాలేదు. పైగా ఆ దెబ్బకి కళ్ళ ముందు ఒక్కసారి అంతా ఆరిపోయి నట్టనిపించింది. రెండడుగులు వెనక్కి తడబాటుగా వేసి ఫుట్పాత్‌కి తగులుకుని దాని మీద కూలబడ్డాడు.
నందు ఆటోవాడి మీదకెళ్ళబోతుంటే, ఆటో దిగిన ఇద్దరిలో ఒకరు ఆటోవాడ్ని, ఒకడు నందుని పట్టుకుని ఆపారు.
ఆటోవాడు “మాన్ హాండ్లింగ్ చేస్తుండు సార్,” అంటున్నాడు.
నందు విదిలించుకోవటానికి నామమాత్రం ప్రయత్నం చేస్తూ కొన్ని బూతులు తిట్టాడు. అప్పటికే జనం ఆగి చూస్తున్నారు. కొంతమంది రోడ్డుకి అటుపక్క నుంచి పరిగెడుతూ రోడ్డు దాటుతున్నారు. నందు వెంటనే పట్టు విడిపించుకుని ముందుకెళ్ళి ఆటోవాడి చేతిలో బండి తాళం లాక్కున్నాడు.
“సార్ పాండి,” అని కిక్ కొట్టి చేయి అందించాడు. రామారావు కష్టం మీద లేచి వెనక కూర్చున్నాడు. ఆటోవాడు తనను పట్టుకున్నవాళ్ళని విడిపించుకుని వెనక పరిగెడుతుండగానే నందు బండిని స్పీడుగా పోనిచ్చాడు.
రామారావు కాస్త దూరం వరకూ వెనక పరిగెడుతున్న ఆటోవాడ్ని చూసాడు. తర్వాత తల తిప్పేసుకున్నాడు.
కాసేపటిదాకా ఇద్దరూ ఏం మాట్లాడుకోలేదు.
“గట్టిగ తాకిందా సార్?”
“లేదబ్బా”
“లంజొడుకు ఊకె మీదకొస్తుండు. ఆగి తన్నేదుండె కనీ, మనం తాగినం కద. జనం మనల్నే అంటరు. అందుకే పోనిచ్చిన.”
“ఫర్లేదులే నందు. వాడ్ని మాత్రం ఏమనగలం. It’s a form of alienation. ఈ సమాజం అలా చేస్తుంది వాడ్ని. మానవత్వం నుంచి దూరంగా తరిమేసి... అలా ఒక ఏనిమల్ లాగ,” అన్నాడు రామారావు సలుపుతున్న దవడ నిమురుకుంటూ.
