అతను చనిపోయాడని న్యూస్‌ పేపర్లో జిల్లా ఎడిషన్‌లో చదివాను. ప్రమాదాలూ, నేరాల వార్తల మధ్య ఆ వార్త ఉంది. అందులో అతనో రచయిత అని కూడా ఎక్కడా లేదు. “రోడ్డు ప్రమాదంలో యువకుని మృతి” అన్న హెడింగ్ కింద ఇచ్చిన వివరాల్లో అతని అరుదైన పేరూ, వయసూ, ఉద్యోగమూ ఉన్నాయంతే. మరుసటి వారం ఒక సాహిత్య పేజీలో అతని స్నేహితుడైన ఒక కథా రచయితా, ఒక విమర్శకుడూ రాసిన నివాళి వ్యాసాలు, ఫేస్బుక్‌లో అతని ఫొటోలతో రెండు మూడు పోస్టులూ తప్పితే ఇంకేమీ రాలేదు. అతను రాసింది కూడా తక్కువే మరి. ఐదేళ్ళ క్రితం తొమ్మిది కథలతో మొదటి పుస్తకం వచ్చింది. తర్వాత ఒక చిన్న పత్రికలో తొలి నవలా, ఐదారు కథలూ అచ్చయ్యాయి. పుస్తకాల షాపులో పేరు చిత్రంగా అనిపించి అతని కథల పుస్తకం కొని చదివాను (“ఇరుక్కున్న రాతలు”). ఆ తర్వాత అతనేం రాసినా వెతికి చదివాను.
కానీ ఇక్కడ చెప్పదల్చుకున్నది అతని రచనల గురించి కాదు. న్యూస్‌ పేపరు వార్తలో ఆ ఏక్సిడెంట్ ఎక్కడ జరిగిందో రాసి, చిన్న బ్లాక్ అండ్ వైట్ ఫొటో కూడా వేసారు. ఆ ఫోటోలో రోడ్డు డివైడర్ మీద ఒరిగిపోయున్న స్కూటరూ, అసహజమైన భంగిమలో పడి ఉన్న అతని శరీరమూ ఉన్నాయి. వెనక కనిపిస్తున్న బడ్డీ కొట్టును బట్టీ, ఆ పక్కన గోడ మీద అంటించిన పోస్టర్లని బట్టీ, రోడ్డు మీదకి వంగిన రావిచెట్టును బట్టీ ఆ చోటు ఎక్కడో నాకు అర్థమైంది. అది మా ఆఫీసుకు దగ్గర్లోనే.
పేపర్లో అతని ఏక్సిడెంట్ న్యూస్‌ చదివిన రోజు మధ్యాహ్నం ఇంటి నుంచి ఆఫీసుకు వెళ్తూ కాసేపు బండి అక్కడ ఆపాను. బడ్డీ కొట్టు దగ్గరకెళ్ళి నిల్చున్నాను. ఇక్కడ్నించి చూస్తే డివైడర్ మీద పెచ్చు ఊడిన భాగం ఫ్రెష్‌గా కనిపిస్తుంది. పేపర్లో రాసిందాని ప్రకారం అతను ఏక్సిడెంట్ ఐన వెంటనే చనిపోలేదు, కాసేపు కొన ప్రాణాలతో కొట్టుకున్నాడు. కానీ అంబులెన్స్ రాకముందే చనిపోయాడు. బహుశా చుట్టూ చేరినవాళ్ళు అతని శరీరాన్ని– చెదిరి సున్నితంగా మారి, రక్తమంటిన శరీరాన్ని– ఏం చేయాలో, ఎక్కడకు కదపాలో ఇంకా నిర్ణయించుకోకుండానే చనిపోయి ఉంటాడు. వాచీ చూసుకున్నాను. దాదాపు ఇదే టైముకి.
ఇప్పుడు ఈ రోడ్డు మీద పెద్ద ట్రాఫిక్ ఉండదు, జనం మసిలేదీ తక్కువే. అతని చుట్టూ చేరినవాళ్ళలో ఈ బడ్డీ కొట్టతనూ, ఈ కొట్టు కస్టమర్లూ తప్పితే ఇంకెవరూ ఉండుండరు. ఇప్పుడు కొట్టు దగ్గర కూల్ డ్రింక్ తాగుతున్న ఈ మనిషి సీసా అలాగే పట్టుకుని పరిగెత్తేవాడా, లేక తాగేసి ట్రేలో పెట్టి పరిగెత్తేవాడా. ఆ చెత్తకుండీని ముట్టితో కెలుకుతున్న వీధికుక్కయితే– టిప్పరూ, స్కూటరూ గుద్దుకున్న శబ్దానికి– తోకను కాళ్ళ మధ్య దోపుకుని పారిపోయుండేది. కరెంటు తీగల మీది కూర్చున్న పావురాలు ఎగిరిపోయేవి.
ఎన్నింటినో చూసి కవిత్వం చేసిన అతని కళ్ళు ఆఖరిసారి చూసే దృశ్యం ఇదని రాసిపెట్టి ఉంది. చావు మీదకొచ్చి పడే ఆఖరి క్షణాల్లో మొత్తం జీవితం అంతా ఫ్లాషెస్‌ లాగ కళ్ళ ముందు మెదులుతుందని అంటారు. ఆ మాట నమ్మబుద్ధి కాదు. గతాన్ని నెమరు వేసుకోవటం అన్నది మామూలుగా తీరుబడి సమయాల్లో చేసే పని. చావు లాంటి అంత పెద్ద ప్రయాణం ముందు పెట్టుకుని ఎవరూ తీరిగ్గా గతాన్ని తల్చుకోరు. అదే స్థితిలో నేనుంటే బహుశా నా వెనక మిగిలిపోయే భార్యాబిడ్డల పరిస్థితి తల్చుకుంటానేమో, వాళ్ళు బావుండాలని దేవుడ్ని ప్రార్థిస్తానేమో.
అతను మాత్రం ఖచ్చితంగా ప్రార్థించి ఉండడు. అతనికి పెళ్ళాం పిల్లలు లేకపోవటం ఒక్కటే కాదు దానికి కారణం. తన జీవితం ఆధారంగా రాసుకున్నాడూ అనిపించిన తన మొదటి నవలలో (‘‘తప్పిపోయిన దారులు”) అతను దేవుడి మీద నమ్మకం ఎలా పోయిందో వివరంగా రాసుకున్నాడు. అతనికి పదిహేను పదహారేళ్ళొచ్చే సరికే అబ్బిన నాస్తికత్వానికి సైన్సూ హేతువూ కారణాలు కాదు. ఆ వయస్సులో అతని బుద్ధి ఉన్నట్టుండి హద్దుల్ని ఒప్పుకోవటం మానేసింది. పటాల్లో దేవతల బొమ్మల గురించి పాడు ఆలోచనలు చేయటం, మంత్రాల మధ్యలో బూతులు చొప్పించటం మొదలుపెట్టింది. ఈ ఆలోచనల తిరుగుబాటు అప్పటిదాకా పెద్దలు నడిచిన దారిని అమాయకంగా అనుసరిస్తూ వచ్చిన అతని పసి మనస్సుని నరక యాతన పెట్టింది. ఆ యాతన నుంచి బయటపడటానికి క్లాస్‌ రూములో సైన్స్‌ పుస్తకాల రూపంలో రీజన్‌ అప్పటికప్పుడు అందించిన నాస్తికత్వాన్ని ఒక ఆసరాగా అందిపుచ్చుకున్నాడు. ఈ ఆపద్ధర్మ నాస్తికత్వం సహజంగానే ఎక్కువ కాలం మిగల్లేదు. అలాగని అతని మనసు భక్తి వైపుకీ తిరిగి మరల లేదు (“సొంతిల్లు కూలిపోయింది” అని రాసుకున్నాడు). చివరికి ఏదో మానవాతీతమైన శక్తిని నమ్ముతూనే, దాన్ని రాళ్ళ చుట్టూ జరిగే తంతుతో పోల్చుకోలేని స్థితికి వచ్చి ఆగాడు. కానీ మనసులో మటుకు ఇక తిరిగి వెళ్ళలేని పాత భక్తి భావం మీద, గర్భగుడుల నూనె దీపాల నమ్మకం మీద ఒక లాంటి బెంగ మాత్రం మిగిలిపోయింది. కాలేజీలో ఒకప్పుడు తనతో పాటు నాస్తికత్వాన్ని జెండాలాగా మోసుకు తిరిగిన ఒక స్నేహితుడు జీవితంలో తర్వాతి దశలో ఏవో ఒడిదుడుకులు రాగానే చప్పున భక్తికి లొంగిపోయాడనీ, ఇపుడు ప్రవచనాలకు కూడా హాజరవుతాడనీ తెలిసినపుడు, అతను ఒక స్నేహితుడ్ని మౌఢ్యానికి కోల్పోయానే అని బాధపడుతూనే, తనకు పూర్తిగా మూసుకుపోయిన విశ్వాసాల మేడ లోకి పిలుపందుకున్న స్నేహితుడ్ని చూసి ఈర్ష్య కూడా పడతాడు. కాబట్టి అలాంటి మనిషి ఆఖరి క్షణాల్ని ప్రార్థన కోసం ఖర్చుపెట్టి ఉండడు.
నమ్మేందుకు ఒక రాయిని పోగొట్టుకుని, తప్పిపోయిన దారుల్లో అనాథలా దేవులాడి, ఎప్పటికో ఆ రాయి స్థానంలో సృష్టి సకలాన్నీ తెచ్చి నిలుపుకున్నాడని అతను తన నవలలోని హీరో గురించి రాసుకున్నాడు (అతనూ రచయితే): “అతని మనసులో పెద్ద మాటలూ, పెద్ద అభిప్రాయాలూ చెరిగిపోయాయి. మంచనీ చెడనీ, అందమనీ వికారమనీ, సంతోషమనీ విచారమనీ ఇలా భాషతో వేరు చేయటం పోయింది. జీవితం అనేది అర్థం కోసం తడుముకుని తల మోదుకోవాల్సిన మొండి శిల కాదనీ, సారాంశంగా ఏరుకునేందుకు ఒడ్డున గులకరాళ్ళను విడిచిపెడుతూ పారే ఏటి ప్రవాహమనీ అనిపించింది,” అని ఉంటాయి ఆ నవల్లో వాక్యాలు. అందుకనే చావు ఎలాగూ ఖాయమని తెలిసిన ఆ క్షణాల్లో అతను పెద్ద పెద్ద విషయాల గురించి ఆలోచించి ఉండడు. గుద్ది వెళిపోతున్న టిప్పర్ వెనక రాసి ఉన్న మాటల్నీ, తన వైపు పరిగెడుతూ వస్తున్న పాదాలకున్న చెప్పులు తారు రోడ్డు మీద చేస్తున్న చప్పుడినీ, రోడ్డు మీద రావి చెట్టు కొమ్మల కదిలే నీడల్నీ, ఎగురుతున్న పావురాల్నీ, ఆ పైన మబ్బుల్నీ మాత్రమే మనసులోకి తీసుకుని ఉంటాడు. జీవం ఆర్చుకుపోతున్న అతని మెదడు కణజాలంలో బహుశా ఏదో పదం, ఏదో వాక్యం, అతనికే సాధ్యమైన ఏదో అరుదైన మెటఫర్‌ రూపుదిద్దుకున్నా ఆశ్చర్యం లేదు.
అతని చావు నన్నిలా కదిలించటానికి కారణం కూడా అతని రచనల్లో మరో తలుపు తెరిచి దృశ్యాన్ని చూపించే మెటఫర్లే, ఆ తెలి మేఘాల పయనం లాంటి వాక్యాలే, తేలిగ్గా కనపడుతూనే బరువుగా కదలని పదాలే! ఆ కథల్ని చెప్పిన అల్లిన ఆ మనసు హఠాత్తుగా ఆవిరై గాల్లో కలిసి పోయినట్టు ఇక భూమ్మీద లేదూ అంటే బాధగా ఉంది. అతని మీద వచ్చిన రెండు నివాళి వ్యాసాల్లో కూడా ఏవేవో పనికి మాలిన విషయాల గురించి రాశారు గానీ, అతడ్నించి ఇక అందబోని మెటఫర్ల గురించీ, అతనికే చెందిన చూపు గురించీ ఎవరూ బాధ పడలేదు. వాక్యం వాక్యమూ ఆగి నెమరేసుకుంటూ చదువుకున్నవాడిగా నాకు ఆ చూపు విలువ తెలుసు. అతనికీ తెలిసే ఉంటుంది బహుశా, తను మాత్రమే చెప్పగలిగే కథలేవో చెప్పకుండానే వెళ్ళిపోతున్నాడని.
ఎంత ఒంటరిగా అనిపించి ఉంటుంది నిన్న అతనికి ఈ రోడ్డు నడిమధ్యలో! ఇళ్ళల్లోనో, ఆసుపత్రుల్లోనో తెలిసినవాళ్ళు కనిపెట్టుకుని ఉండగా చనిపోవటం వేరు, ఇలా రోడ్డు మీద ఒంటరిగా చనిపోవటం వేరు. కానీ ఇంకోలా ఆలోచిస్తే, చనిపోవటం అంటేనే ఆ చనిపోయే ఒక్కడూ ఒంటరిగా చేయాల్సిన ప్రయాణం. ఎలాగూ ఎవరూ సాయం రానప్పుడు, ఆ క్షణాన పక్కన ఉన్నవాళ్ళు తెలిసినవాళ్ళయితే ఏంటి, తెలియనివాళ్లైతే ఏంటి. తెలిసినా తెలియకపోయినా, ఆ ఆఖరి ప్రయాణంలో చెంత నుండి సాగనంపే ఆఖరి మనుషులు వాళ్ళే కాబట్టి, వాళ్ళ మీద ఎంతో కొంత ఆత్మీయత కలుగుతుందేమో. ఆ క్షణాన అదే కుటుంబం అనిపిస్తుందేమో. ఏం సాయం చేయలేక అతను మెల్లగా చనిపోవటాన్ని చూస్తూ చుట్టూ నిలబడినవాళ్ళని అతను అలాగే ఆత్మీయంగా అనుకుని ఉంటాడా…. ఒకవేళ పారిపోయిన టిప్పర్ డ్రైవరే అక్కడ వచ్చి నిలబడినా….
బడ్డీ కొట్టు దగ్గర ఒక టీ పుచ్చుకొని, సిగరెట్ తాగి, బండి స్టార్ట్ చేశాను. రోడ్డు మీద రాసుకుంటూ పోయే ట్రాఫిక్ మధ్య వెళ్తున్నప్పుడు, ఒకర్నించి ఒకరికి పొంచివుండే ప్రమాదాలకు వెంట్రుకవాసిలో మాత్రమే దూరంగా తప్పుకుపోతున్నప్పుడు, ఒకసారి చుట్టూ తెప్పరిల్లి చూసుకున్నాను: నన్ను దాటుకొని బైక్ మీద పోయిన కుర్రాడూ, నా వెనక హార్న్ కొడుతున్న ఆర్టీసీ బస్సు డ్రైవరూ, వారగా ఫుట్పాత్ మీద చెరుకు రసం అమ్మే ముసలాయనా, ఈ పక్క కార్లో కనిపిస్తున్న తండ్రీ కూతుళ్ళూ… ఈ రోడ్డు మీద వెళ్తున్నంత సేపూ ఇదో క్షణక్షణం సభ్యుల్ని మార్చుకునే తాత్కాలిక కుటుంబం కదా అనీ, వీళ్ళలో ఎవరైనా సరే నాకు అత్యంత ఆత్మీయులయ్యే అవకాశం ఉంది కదా అనీ….
0 comments:
మీ మాట...